In bouwonderwijs zet duaal leren opmars verder

“Bouwsector staat klaar om nog veel meer duale leertrajecten te ondersteunen”

Nog nooit hebben zoveel leerlingen een duaal traject aangevat in het secundair onderwijs als in het schooljaar 2023-2024. Bovendien nemen de leerlingen uit het bouwonderwijs een grote hap hieruit. In totaal zijn er dit schooljaar 4005 leerlingen een duaal traject gestart. Meer dan 11% komen uit het bouwonderwijs. Het gaat om 455 leerlingen. Dat zijn er 116 meer dan in 2022-2023. In een duaal traject combineert de leerling leren in de klas met leren op de werkvloer. De bouwsector zelf gelooft sterk in dit systeem. Maar liefst 2168 bouwbedrijven hebben 2563 mentoren klaargestoomd om leerlingen op de werkvloer te begeleiden. Dat betekent dat meer dan 14% van de bouwondernemingen in Vlaanderen een erkenning voor duaal leren op zak hebben.

“Het systeem van duaal leren zet zich verder door en de combinatie leren en werken slaat steeds meer aan in het secundair onderwijs. Intussen beschikt de bouwsector bovendien over de nodige capaciteit en zijn we klaar om de verdere groei van het duaal bouwonderwijs optimaal te ondersteunen”, zegt Marc Dillen van Embuild Vlaanderen.

In het bouwonderwijs zijn de populairste duale trajecten ‘ruwbouw’ met 111 leerlingen en ‘binnenschrijnwerk’ met 53 leerlingen. Voorts tellen ‘dakwerker’ en ‘daktimmerman’ respectievelijk 19 en 14 leerlingen. Ook zijn er 6 leerlingen in een duaal traject ‘technicus hernieuwbare energie’ en 4 leerlingen voor ‘stratenmaker’. Daarnaast zijn er momenteel trajecten zonder leerlingen zoals ‘natuursteenbewerker’, ‘restauratievakman schilder’ en ‘restauratievakman schrijnwerker’, terwijl die wel veelgevraagd worden in de bouwsector.

Blijf investeren in breed en divers bouwonderwijs

Embuild Vlaanderen breekt een lans voor alle (duale) bouwopleidingen. Ook degene die vandaag maar een beperkt aantal leerlingen tellen. Bouwactiviteiten, en bijgevolg het bouwonderwijs, zijn zeer divers en soms gaat het om niches. Richtingen zoals stratenmaker, tegelzetter en restauratievakman tellen momenteel maar een beperkt aantal leerlingen. Maar het investeren in, en promoten van die opleidingen blijft hoognodig om genoeg vakmensen voor de toekomst klaar te stomen.

Nu heeft Vlaams minister van Onderwijs, Ben Weyts, evenwel beslist om te rationaliseren en richtingen met minder dan 5 leerlingen te schrappen. Weliswaar geldt er een gedoogperiode van drie jaar. Dat is slecht nieuws voor de bouwsector die vreest dat er op korte termijn richtingen zullen geschrapt worden.

Hoewel in eenzelfde buurt kleine bouwopleidingen kunnen gecentraliseerd worden, dienen we ons te hoeden voor een drastische en structurele afbouw van het bouwonderwijs. Dat maakt de drempel immers hoger voor jongeren om te kiezen voor de bouw. Daardoor dient de sector nog meer op andere instroomkanalen terug te vallen zoals economische migratie en detachering. Maar dat draagt niet bij tot de Vlaamse werkzaamheidsgraad.

“Het investeren in het brede bouwonderwijs is cruciaal, aangezien er, los van de grote vervangingsvraag, tegen 2030 bijna 20.000 bouwjobs extra worden verwacht als gevolg van energietransitie- en renovaties, de uitdagingen om future-ready te bouwen en het duurzaam omgaan met grondstoffen”, aldus Marc Dillen.